In mijn werk als psycholoog zie ik vrijwel alleen maar mannen. Ze komen bij mij omdat seks een te grote rol is gaan spelen in hun leven, en ze daar last van ondervinden. Ik hoor verhalen die ze vaak nog nooit aan iemand hebben verteld. In deze column: het seksueel verlangen van de man. Lopen mannen sneller vast in seks dan vrouwen omdat ze meer last hebben van lust?
Excuses voor overmatig seksueel gedrag
“Ik heb nou eenmaal veel testosteron en een hoog libido.”
“Soms word ik overvallen door lust die gewoon bevredigd moet worden.”
“Als het te lang geleden is kan ik het gewoon niet tegenhouden.”
Anno 2021 komt het in mijn praktijk nog steeds voorbij. Mannen die het hebben over de ongebreidelde geilheid die zich meester van hen maakt. Hun hoge ‘libido’. De onontkoombare ‘zin in seks’ als excuus voor seksueel gedrag dat uit de hand kan lopen. Gek genoeg hoor je dit soort uitspraken zelden uit een vrouwenmond komen. Waarom eigenlijk niet? Hebben de mannen die zeggen slaaf te zijn van hun lust dan gelijk?
Het blijft een hardnekkig misverstand dat mannen en vrouwen verschillen in hun seksueel verlangen, en dat hun lust daarom anders beoordeeld moet worden. Want is dit eigenlijk wel zo? Intuïtief heb ik het altijd vreemd gevonden dat mannen zichzelf eerder zouden mogen excuseren voor hun seksuele daden dan vrouwen. Dus waarom kijken we hier eigenlijk zo ouderwets naar? Ik denk dat daar een aantal redenen voor zijn.
Verschillende perspectieven op seksueel verlangen
Ten eerste is daar het klassieke perspectief uit de evolutiebiologie: mannen zouden vooral ‘jagers’ zijn en vrouwen ‘verzorgers’. Met andere woorden: als het over seks gaat zijn mannen vaak geil omdat ze zoveel mogelijk nakomelingen willen creëren. Vrouwen daarentegen zouden kieskeurig zijn en daarom veel minder promiscue. Helaas is deze ‘ouderschapsinvesteringstheorie’ hopeloos achterhaald; waarom zouden we anders überhaupt nog seks hebben na onze vruchtbare jaren? De belangrijkste redenen voor homo sapiens om seks te hebben, zijn het verbeteren van relaties en het verminderen van spanningen1.
Ten tweede is er natuurlijk de seksuele dubbele moraal. Die impliceert dat mannen vooral assertief moeten zijn: het is stoer om actief seks na te jagen. Andersom is het niet gepast voor vrouwen om zich te laten leiden door hun wellust; dat wordt al gauw als ‘zondig’ bestempeld, aangezien vrouwelijke seksualiteit vooral passief en verleidelijk zou moeten zijn2. In een eerder artikel op Bedmanieren.nl schreven we ook al over de prestatiedruk die mannen kunnen ervaren omdat zij ‘jagers’ zouden moeten zijn.
En tot slot is daar altijd nog de good old ‘drifttheorie’: seksueel verlangen is een onderliggende biologische drift, zoals honger en dorst dat ook zijn. Los van het feit dat je zonder seks (in tegenstelling tot eten en drinken) nog steeds een respectabele leeftijd kunt bereiken, tonen onderzoeken juist aan dat de zin in seks juist uitdooft naarmate je er minder mee bezig bent. Sterker nog: mocht je jaren seksueel inactief blijven, dan daalt zelfs je testosteronniveau3.
Seksuele opwinding vindt plaats in het hoofd
Het antwoord op de vraag van dit stuk is, zoals zo vaak, tweeledig. Aan de ene kant kun je inderdaad een hoger seksueel verlangen hebben dan gemiddeld. Maar ja, dit geldt voor beide geslachten en is dus niet alleen maar voorbehouden aan mannen. Daarnaast hebben mannen misschien tien tot twintig keer zoveel testosteron als vrouwen, maar dat betekent níet dat ze tien tot twintig keer zoveel zin in seks hebben als vrouwen. Testosteron heeft namelijk pas invloed op het seksueel verlangen als er een tekort van is4.
Aan de andere kant overlappen mannen en vrouwen veel meer in hun seksualiteit dan dat ze van elkaar verschillen. Als er al verschillen zijn worden die eerder veroorzaakt door sociale omstandigheden en omgevingsfactoren. Maar bij iedereen vindt de seksuele opwinding plaats in het hoofd: je kunt je libido zelfs omhoog of omlaag denken. Dat zit vooral in de manier waarop je over jezelf denkt. Dus tegen mannen die nog steeds denken dat ze weerloos zijn tegenover hun lust, zou ik zeggen: denk nog een keer goed na wie of wat je verantwoordelijk maakt voor jouw seksuele keuzes.
1Cordelia Fine (2017) , Testosteron Rex, het einde van de gendermythe. Uitgeverij Lannoo.
2Ine Vanwesenbeeck (2013), Seksuele ontwikkeling onder moderne dubbele moraal. Counselling Magazine.
3Benjamin Hsu et al (2015) . The Longitudinal Relationship of Sexual Function and Androgen Status in Older Men: The Concord Health and Ageing in Men Project. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 100, Issue 4, Pages 1350–1358.
4Rik van Lunsen & Ellen Laan (2017). Seks! Een leven lang leren. Prometheus.
