Een nieuw liefde vinden is tegenwoordig verworden tot naar links en naar rechts swipen van online datingprofielen en laat zich vergelijken met het vinden van een speld in een hooiberg. Mission impossible, of toch niet? Dr. Love neemt je mee op haar wondere ontdekkingsreis door de digitale datingwereld. Deze keer: monogamie of polyamorie?
Monogamie of polyamorie?
“Ik heb er een in de categorie ‘saai beroep’, mag dat ook?” grapte Lisa enige tijd geleden in de ‘Kwartet’-appgroep. Vriendin Lisa is nu vier weken met deze ‘saaie’ accountant aan het daten. Maar hij blijkt toch niet zo saai te zijn als eerder werd gegrapt. Waar Lisa aanvankelijk lyrisch was over deze man, is haar enthousiasme sinds gisteravond redelijk getemperd. Zwak uitgedrukt. Want het blijkt dat Lisa niet de enige is voor deze ‘saaie’ accountant, en dat waarschijnlijk ook nooit gaat zijn. Naast Lisa, blijkt deze man gewoon een vriendin thuis te hebben zitten. Deze ‘saaierik’ blijkt gewoon een leuke vriendin bij zijn vaste relatie te zoeken. Het enige jammere voor Lisa is dat hij dit gegeven doodleuk niet op zijn profiel had aangegeven en zij hier pas gisteravond over werd ingelicht. En zijn vriendin? Die weet ervan en vond het tijd dat ook zij Lisa zou ontmoeten.
Slechts een korte statusupdate van bovenstaande door Lisa in de appgroep was genoeg voor een stortvloed aan reacties. Zo gaven bijna al mijn vriendinnetjes aan dergelijke gevallen veelvuldig tegen te komen op de date-apps. Dit geeft te denken; is deze moderne relatievorm aan een opmars bezig? Of maken deze moderne tijden het enkel makkelijker of meer geaccepteerd?
Monogamie
Monogame relaties zijn de ‘standaard’ in Nederland. In een monogame relatie heb je één (liefdes)partner en vaak ben je vervolgens ook trouw aan deze partner. Helen Fisher, een autoriteit op het gebied van de biologie van de liefde, betoogt dat de meeste mensen zijn ‘gebouwd’ voor monogamie. Echter, volgens Fischer komt incidentele ontrouw ook regelmatig voor in de dierenwereld, en zo ook bij mensen. Een monogame relatie heeft vanuit een evolutionair standpunt veel voordelen. Want een dergelijke relatie brengt veiligheid en voorspelbaarheid. Maar dit kan tegelijkertijd ook juist een valkuil vormen voor veel relaties: de welbekende ‘sleur’ is helaas maar al te vaak een veelvoorkomend probleem wanneer je langer met een liefde samen bent.
Of levenslange monogamie werkelijk realistisch en ideaal is voor iedereen, blijft een vraag. Afgaande op het bewijs dat tot onze beschikking is, lijken mensen in verschillende culturen dit ‘ideaal’ na te streven en te proberen. Maar gezien de scheidingspercentages, de cijfers en feiten over vreemdgaan, lijken veel mensen er uiteindelijk niet in te slagen om hun hele leven (of een aanzienlijk gedeelte hiervan) slechts met één persoon in een liefdesrelatie te zitten.
Volgens Fisher zijn mensen uitgerust met een neurobiologisch systeem voor paarbinding (pair-bonding). Dit systeem zou de heftige fase en intensiteit van de romantische liefde gemiddeld begrenzen tot vier jaar. Dit zou – hoewel critici het hier niet mee eens zijn – volgens haar eveneens de gemiddelde duur zijn voor paargebonden relaties. Deze periode van vier jaar zou namelijk samenvallen met de periode waarin baby’s het kwetsbaarst zijn en dubbele ouderlijke betrokkenheid essentieel is voor de overleving van het nageslacht.
We worden verliefd, houden van iemand en zijn monogaam. Dat is tenminste het standaard riedeltje. En dit zou in onze genen zitten. Maar het is ons in de westerse wereld, mede door de invloed van religie, ook met de paplepel ingegoten. Want kijken we iets verder terug de geschiedenis in of over de landsgrenzen heen, dan stuiten we al snel op harems, courtisanes, bijvrouwen en geisha’s. En op de fenomenen ‘cinq à sept’, second love, maritalaffair.co.uk, om maar iets te noemen.
Polyamorie
Is een open relatie, polyamorie, of welk labeltje je er ook op wilt plakken, dan niet gewoon een kwestie van oude wijn in nieuwe zakken? En is er eigenlijk niet iets voor een dergelijke relatie te zeggen? In de huidige wereld vragen we van de partner om een beste vriend(in), een goede minnaar, een goede ouder, sportmaatje, danspartner en vakantiemaatje en meer tegelijkertijd te zijn. Dit zijn verschillende rollen die voorheen werden vervuld door een gehele gemeenschap volgens de vooraanstaande psychotherapeut Esther Perel.
Betekent dit dat we dan niet alles in één partner kunnen en zullen vinden? Betekent dit dat een leven met seriële flings ons gelukkiger zal maken? Of is een liefdesrelatie met meerdere personen tegelijkertijd de oplossing? Voor de accountant is dit laatste een passende relatievorm. Voor Lisa helaas niet. Zij heeft deze man in kwestie inmiddels aangegeven niet op zoek te zijn naar een dergelijke relatie. Lisa is boos, verdrietig en voelt zich ergens ‘bedrogen’.
Mijn brein is kennelijk ook zo aangelegd dat ik mij het prettigst voel bij slechts één partner. Ik denk namelijk dat ik te jaloers zou zijn om mijn liefde te delen met een andere vrouw. Maar omdat dit voor mij en Lisa zo werkt, betekent dit niet automatisch dat een monogame relatie (en trouw) voor iedereen de meest ideale relatievorm is.
Het is bijna 2020 en hoewel niet nieuw, kan de wereld wel gebruiken dat we opener staan voor andere vormen. De ene relatievorm is niet beter dan de andere, want beide zijn als het goed is gestoeld op vertrouwen, openheid en respect voor elkaar. Maar dat neemt niet weg dat Lisa nu van een roze wolk gekukeld is en een viertal weken iets meer openheid had gewenst: ‘in een relatie’ was een fijne toevoeging op het profiel van de accountant geweest.
Wordt vervolgd.
Beeld: Sergi Viladesau via Unsplash
