Het verkrijgen van een stoma heeft veel ingrijpende gevolgen op je leven; zo ook op je zelfbeeld en je seksualiteit. Hoe kan je hiermee om gaan en wat zijn de mogelijkheden rondom intimiteit en seksualiteit?
Al eerder schreven wij op Bedmanieren.nl over de gevolgen van psychische klachten op seksualiteit, maar er zijn naast psychische klachten natuurlijk ook somatische klachten die hierop van invloed kunnen zijn. Een stoma is hier één van. Seksualiteit en ontlasting zijn beide vaak moeilijk te bespreken onderwerpen. Dit terwijl wij allemaal met beide onderwerpen te maken krijgen.
© Someecards
In Nederland zijn er circa 38.000 stomadragers. Onderzoek naar seksualiteit bij stomadragers geeft aan dat 80% van de stomadragers een lichamelijk en/of seksueel probleem ervaart. Daarnaast gaf 60% van de ondervraagden aan dat hun seksualiteit en intimiteit zijn verslechterd na het aanleggen van de stoma.
Een stoma, en nu?
Na een diagnose, het behandeltraject en operaties heb je dan een stoma: een zak met ontlasting, bevestigd op je lijf. Dit is uiteraard wennen want zo ‘hoort het niet’. Ook het ziek zijn is wennen. Aan het begin van het traject ben je vooral bezig met overleven en het ondergaan van behandelingen. Seksualiteit krijgt hierdoor weinig ruimte bij jezelf en in de relatie. Ook je partner is bezig met de ziekte; deze maakt zich zorgen of draagt bij aan je verzorging door bijvoorbeeld mee te gaan naar ziekenhuisafspraken. Het wordt echter, als het goed is, na verloop van tijd rustiger. Hierdoor krijgt de relatie (en daarbij ook intimiteit en seksualiteit) meer aandacht en ruimte. Toch kan het lastig zijn dit weer op te pakken door de veranderingen in je lijf en gezondheid.
De gevolgen van een stoma op de seksualiteit
Als gevolg van een stoma kunnen er verschillende problemen ontstaan met betrekking tot seksualiteit. Ten eerste kan er, door de operatie en/of behandeling, schade zijn ontstaan waardoor een erectie niet meer mogelijk is of waardoor de vagina droger is. Daarnaast kan het ook lastig zijn om intimiteit en seksualiteit weer op te pakken met een stoma.
Toch is het gelukkig nog wel mogelijk om een bevredigend seksueel leven te hebben!
“Vrijen kan op veel verschillende manieren. Een prettig seksueel leven staat immers niet gelijk aan alléén het hebben van geslachtsgemeenschap.”
bron: www.stomavereniging.nl
De stoma zelf
De stoma zelf kan belemmerend werken om seksueel contact aan te gaan met een partner of jezelf. De angst voor het zien of lekken van de stoma speelt hierbij vooral een rol. Er zijn verschillende mogelijkheden om dit tegen te gaan:
- Een band of sjaal om de stoma heen kan ervoor zorgen dat de stoma bedekt is en dat deze ook niet loshangt tijdens de seksuele activiteit. Daarnaast is er ook speciale lingerie beschikbaar voor stomadragers!
- De stoma legen voordat je begint aan seks kan helpen om eventuele lekkage te voorkomen.
- Er zijn verschillende tabletten/gels die in de stoma gedaan kunnen worden om zo de ontlasting te ‘stollen’ als deze in de stoma komt.
- Een kleinere opvangzak kan ook geplaatst worden zodat de stoma minder in de weg zit tijdens de seksuele activiteit.
- Een stoma kan bij bepaalde seksuele houdingen en standjes in de weg zitten. Vooral aangeven wat prettig is en waar jij je prettig bij voelt zal hierbij helpen, maar ook het experimenteren met verschillende houdingen kan helpen. Wees creatief hierbij!
Zelfbeeld
Het zelfbeeld van een stomadrager kan ook fors veranderen. Je vindt jezelf misschien minder mooi, met name met betrekking tot het gebied rondom de buik. Daarnaast kan je ook onzeker worden over wat jouw partner van je vindt en of je nog ‘aantrekkelijk genoeg’ bent. Voor de single stomadrager kan het ook zorgen voor onzekerheid over een toekomstige relatie. Het vertrouwd raken met je stoma en je lijf na het verkrijgen van de stoma is hierbij van belang. Bekijk jezelf in de spiegel en hou je ontlasting/urine in de gaten door bij te houden wat wanneer gebeurt en wanneer je je stoma moet legen. Rondom je partner is het vooral belangrijk om het te bespreken, hoe lastig dit ook kan zijn.
Ook hierbij geldt dat het van belang is om de zorgen en (eventuele) problemen te bespreken met je behandelaar, de verpleegkundige en met je (eventuele) partner. Blijf er vooral niet alleen mee rondlopen. Mocht jij, of jullie, toch hulp bij willen bij het omgaan met de stoma en seksualiteit dan is het raadzaam om er een seksuoloog bij te betrekken. Dan kan worden bekeken wat de mogelijkheden zijn, ook bij blijvende schade door een behandeling, of het plaatsen van de stoma. Voor behandeling bij een seksuoloog is een verwijsbrief van een (huis)arts nodig.
