De vulva en de racefiets: geen match made in heaven

Pijn aan de vulva na een (langere) tocht op de racefiets is eerder regel dan uitzondering. Veel vrouwen hebben hier last van. Hoe kan je hiermee omgaan?

In de verdrukking

Een tocht maken op de racefiets biedt veel moois, maar helaas betekent zo’n fietstocht voor veel vrouwen ook: pijn aan de vulva. De vulva is het buitenste gedeelte van de vrouwelijke geslachtsdelen. Je kunt je voorstellen dat de vulva tijdens het fietsen op een racefiets in de verdrukking komt door de voorovergebogen houding die wordt aangenomen op de fiets. Hoe meer voorovergebogen, hoe meer druk op de vulva. Bij mannen leidt deze houding minder tot pijnklachten, omdat de balzak beweeglijk is en dus vanzelf ‘opzij’ wordt geduwd. Doordat de penis hoger zit, komt deze niet zo snel in de verdrukking. De vulva heeft echter minder bewegingsvrijheid dan de balzak, waardoor zij de hele rit lang verdrukt wordt tussen lichaam en zadel.

Klachten

Hoewel er, zoals over zoveel onderwerpen die iets met seksualiteit te maken hebben, niet veel wordt gesproken over pijn aan de vulva na het fietsen, komt het bij veel vrouwen voor. Dat is niet gek, als je bedenkt hoe de druk van het lichaamsgewicht op de vulva rust tijdens een fietstocht. Bij klachten tijdens of na het fietsen kan je denken aan:

• pijn aan de vulva, bijvoorbeeld aan de (schaam)lippen, maar ook aan het perineum (het stuk huid tussen de plek waar de schaamlippen samenkomen en de anus).
• een doof gevoel of gevoelloosheid in het gebied van de vulva. Dit gevoel (of het gebrek eraan) komt doordat de nervus pudendus wordt bekneld tijdens het fietsen. Deze zenuw loopt van het schaambeen tot aan het stuitje.
• een geïrriteerde, pijnlijke huid van bijvoorbeeld de lippen en het perineum.
• pijn aan of gevoeligheid van de clitoris.
• gezwollen lippen.

Pijn aan de vulva tijdens en na het fietsen is een serieus probleem en verdient meer aandacht en openheid over het vóórkomen hiervan.

Wat kan je eraan doen?

Er zijn verschillende dingen die je kan ondernemen tegen pijn aan de vulva door een tocht op je racefiets:

• koop een bib-shorts met een goede zeem, zodat je vulva in elk geval enigszins wordt beschermd en je niet met je vulva rechtstreeks op een hard zadel zit.
• zorg dat je fiets past bij de maten van jouw lichaam. Let op de grootte van het frame, en op de hoogte van je zadel en stuur. Door dit goed in te stellen, kan je onnodige druk op je vulva tijdens het fietsen voorkomen.
• stel de stand van je zadel goed in. Hierin kun je uitproberen en bekijken wat werkt. Soms kan het al helpen de voorkant/de punt van je zadel een paar graden meer naar beneden te kantelen.
• zorg ervoor dat je tijdens het fietsen voldoende naar achteren zit, zodat je goed met je billen/zitbot op het zadel zit (en dus niet vooral op de punt van het zadel en je vulva leunt).
• onderzoek wat voor soort zadel voor jou het prettigste is. Zadels komen in vele soorten en maten: breedte, hardheid, een ‘uitsparing’ voor de vulva; kijk eens wat voor jou het beste is.
• geef je vulva tijdens het fietsen regelmatig een pauze. Kom bijvoorbeeld tijdens het fietsen om de tien minuten en bij elk stoplicht even los van je zadel. Verander ook tijdens het fietsen van houding.
• gebruik een crème om wrijving en irritatie tegen te gaan, zoals een chamois crème voor vrouwen. Smeer dit op de buitenkant van je buitenste schaamlippen en op de binnenkant van de zeem van je broek na elke wasbeurt. Je kan je lippen ook insmeren met uierzalf of vaseline. Probeer uit wat voor jou het beste voelt.
• draag geen ondergoed onder je bib-shorts. Hiermee kan je onnodige extra wrijving voorkomen en zitten er geen extra naden van ondergoed in de weg.

Hoewel er geen onderzoek naar is gedaan, kan je je voorstellen dat het fietsen meer pijn doet als de binnenste lippen tussen de buitenste lippen naar buiten komen. In dat geval kunnen de buitenste lippen tijdens het fietsen minder bescherming bieden. De buitenste lippen zijn immers bedekt met ‘normale huid’. Die kan iets beter tegen een stootje dan de meer slijmvlies-achtige “huid” van de binnenste lippen. Meer dan de helft van de vrouwen heeft binnenste lippen die zichtbaar zijn tussen de buitenste lippen door.

Wat als je toch pijn hebt?

Grote kans dat je, al neem je bovenstaande tips in acht, na een fietstocht toch pijn hebt aan je vulva. Besef dat dit (helaas) vaak voorkomt en dat je niet de enige bent. En: wees lief voor je vulva! Was haar voorzichtig als je gaat douchen en veeg na het plassen zachtjes af met wc papier. Een indifferente crème zoals Lanette crème kan de huid van de lippen verzachten. Het kan er daarnaast voor zorgen dat het langsgaan van urine niet prikt. Voor het hebben van seks geldt misschien dat dit even niet kan, of dat er door pijn aan de schaamlippen ter hoogte van de vaginaopening alleen clitorale stimulatie en geen gemeenschap kan plaatsvinden. Of als juist aanraken van de clitoris gevoelig of pijnlijk is, een andere invulling vinden van seks dan genitale stimulatie. Seks is immers meer dan gemeenschap en genitale stimulatie, dus ontdekt samen wat er nog meer kan.

De ideale combinatie

Het kan best een tijdje duren totdat je van de tips hierboven de ideale combinatie voor jezelf vindt. Het is bijvoorbeeld lastig om het instellen van je fiets (hoogte, zadelstand, etc.) in één keer juist te hebben. Hier kan je mee spelen en onderzoeken wat voor jou goed werkt. Tips van anderen kunnen daarbij helpen of inspiratie bieden, maar let vooral op je eigen lijf en wat goed voelt. Voor het kiezen van een zadel zou je op zoek kunnen gaan naar een winkel waar je verschillende zadels uit kan proberen (misschien zelfs door ze te lenen en thuis uit te proberen). In sommige zaken kan je een meting en persoonlijk advies krijgen over het afstellen van je fiets.

Nog steeds pijn; wat nu?

Mocht je teveel klachten houden, dan is dat oprecht vervelend. Je kan dan overwegen of een andere sport geschikter voor jou is. Of mogelijk is bijvoorbeeld een mountainbike een betere fiets voor jou. Hierop zit je meer rechtop, waardoor je minder op de vulva en meer op je zitbot zit. Je kan er ook voor kiezen om alleen kortere afstanden te fietsen. Bij een knieblessure door hardlopen blijf je immers ook niet doorgaan met hardlopen of pas je je schema aan. Dezelfde zorg zou je voor je vulva mogen hebben.

Bedenk ook dat je lijf misschien ook even aan het fietsen moet wennen. In het begin kunnen bijvoorbeeld je polsen, handen of nek pijn doen door de houding tijdens het fietsen. Mogelijk dat ook de pijn aan je vulva wat afneemt. Als je meerdere ritten hebt gemaakt, worden de buikspieren misschien ook sterker. Dit kan een positief effect hebben op je houding en zorgen voor minder druk op je vulva. En het belangrijkste: alleen jij kan voelen en bepalen wat voor jou ‘te doen’ is qua ongemak of pijn. Sta jezelf toe naar je lijf te luisteren en stel je eigen grenzen.

Beeld: pixabay.com