Betere seks, door betere kennis, voor meer seksueel plezier. Een veelgehoorde boodschap van Ellen Laan. Laan, hoogleraar seksuele gezondheid, streed onvermoeibaar voor meer gelijkheid in bed. Ze overleed op 22 januari 2022, maar haar strijd en haar verhaal gaan steevast door.
De top 5 van Ellen Laan
1. De orgasmekloof
Een kloof, een gat, een gleuf, een scheur in de gelijkheid van het krijgen van een orgasme tussen mannen en vrouwen: de orgasmekloof. Van de mensen die heteroseksuele seks hebben, ervaren vrouwen minder vaak een orgasme (van hen slechts 35%) dan mannen (van hen maar liefst 95%); een enorm verschil. De ongelijkheid komt voort uit een gebrek aan bijvoorbeeld kennis over de clitoris, waardoor veel vrouwen een onjuiste stimulatie ervaren. Daarbij komt ook dat heteroseks vaak gericht is op penetratieseks, waardoor de meeste vrouwen geen orgasme (kunnen) ervaren.
2. De clitoris
Wat de clitoris is, dat weet nog niet iedereen. Laan trachtte mensen hiervan bewust te maken: voor plezierige seks is de clitoris een onmisbaar orgaan. Wist je dat de clitoris zo’n 8000 zenuwuiteinden bevat?! En dat de clitoris het enige orgaan is dat puur en alleen bestaat voor plezier en geen andere functie heeft?! Met name omdat het orgaan voor het grootste deel verborgen zit in het lichaam is het des te belangrijker om hier meer kennis over te hebben. Pas sinds 2021 staan de eerste afbeeldingen van de clitoris in sommige biologieboeken; onmisbaar als je het ons vraagt! Hopelijk staat de clitoris snel te shinen in alle biologieboeken!
3. De vagina: een baringskanaal en geen pleziercentrum
Daarnaast is de vagina, in tegenstelling tot wat velen denken, juist niet het meest gevoelige orgaan van het vrouwelijk lichaam. De vagina heeft namelijk een baringsfunctie: “En het is maar goed ook dat het niet zo gevoelig is, stel je voor dat je een kind moet baren uit een kanaal met zoveel zenuwuiteinde. Daar heeft moeder natuur echt wel over nagedacht.”, aldus Laan.
4. Penetratie? Lang niet de enige vorm van seks!
De focus op penetratie als enige seksvorm (ook wel coïtus genoemd) moet verschuiven. Volgens Laan is de focus op coïtus dan ook belachelijk. Zoals hierboven al vermeld, is de clitoris het seksuele plezier-orgaan bij vrouwen. Bij penetratieseks wordt de clitoris niet, onvoldoende of onjuist gestimuleerd waardoor vrouwen grotendeels niet kunnen klaarkomen van alleen penetratieseks. Laan stelde dan ook: “Het enige vaginale orgasme is het orgasme van de man”. Seks bestaat uit veel meer dan alleen penetratie. Door de focus te verleggen van penetratieseks naar andere vormen van seks – denk aan orale seks of de geslachtsdelen stimuleren met handen of speeltjes – zullen vrouwen meer plezier beleven aan seksueel contact met hun partner en kunnen we de orgasmekloof dichten.
5. Van seks-negatief naar seks-positief!
Volgens Laan moeten we zowel aandacht hebben voor meisjes en vrouwen als voor jongens en mannen. De boodschap die we meisjes onbewust meegeven gaat vaak over gevaren: ‘Je moet niet alleen over straat lopen, niet zwanger worden en pas op voor SOA’s!’. Maar waar is het plezier in deze boodschap? De boodschap die we jongens wellicht onbewust meegeven lijkt eerder hierop: ‘Als man heb je altijd zin in seks en als man toon je geen emoties’.
Een seks-positieve boodschap kunnen we met z’n allen helpen dragen in onze maatschappij. En het begint al klein, bijvoorbeeld op scholen. Hier kunnen we jongeren onder andere meegeven dat er een verschil bestaat tussen bijvoorbeeld ongewenste en gewenste sexting (het versturen van seksueel expliciete beelden of teksten via telefoons of social media). Bij gewenst seksueel contact houd je bijvoorbeeld rekening met wederzijdse toestemming, gelijkwaardigheid en vrijwilligheid van de partners.
Topje van de ijsberg
Hoewel bovenstaande een top 5 weergeeft van wat Laan allemaal heeft bereikt en waarvoor ze heeft gestreden in haar leven, is dit nog maar het topje van de ijsberg! Denk aan haar term ‘vulvalippen’ in plaats van ‘schaamlippen’ (want niets om je voor te schamen!), of haar enorme bijdrage aan wetenschappelijk onderzoek naar vrouwelijke seksualiteit. Wil je meer lezen over seks, seksualiteit en wat Laan allemaal heeft bereikt? Koop dan via deze link haar boek: ‘Seks! Een leven lang leren’ (aff.) Of kijk op de website van Seksueel Welzijn Nederland: een stichting die Laan mede heeft opgezet met als doel de orgasmekloof te dichten.
Hoofdafbeelding: Frame Harirak via Unsplash
