Herken jij jezelf in een van onderstaande situaties en loop jij het risico op een soa? Laat je dan tijdig testen. Lees meer over de voor- en nadelen van een soa-test bij de huisarts, de GGD of middels een thuistest.
Wanneer doe je een soa-test?
Het voorkómen van een seksueel overdraagbare aandoening (soa), is beter dan genezen. Er bestaan verschillende situaties waarin het slim is om een soa-test te doen. Aangeraden wordt om altijd een test te doen bij klachten die kunnen passen bij een soa. Als je last hebt van meer algemene symptomen zoals buikpijn, vermoeidheid of koorts dan is het lastiger om een oorzaak vast te stellen. Een soa-test kan zorgen voor meer duidelijkheid, maar het is in zulke situaties verstandig om allereerst de huisarts mee te laten kijken. Verder kan het raadzaam zijn om een test te doen wanneer je een nieuwe sekspartner of relatie hebt. Een soa zorgt namelijk niet altijd voor klachten. Heb je onveilige seks gehad? Doe ook dan voor de zekerheid een soa-test. Weet dat het gebruik van een condoom de kans op een soa verkleint, maar niet in alle situaties 100% zekerheid biedt. Tot slot wordt ook aangeraden dat mensen die in een risicogroep vallen, of een partner hebben die in een risicogroep zit, zich regelmatig laten testen. Je valt in een risicogroep als je bijvoorbeeld seksueel actief bent en jonger bent dan 25 jaar, of als je een man bent die seks heeft met andere mannen.
Naar de huisarts voor een soa-test
De huisarts is een logische keuze als je een soa-test wilt doen. Wanneer je inderdaad een geslachtsziekte hebt, klop je namelijk ook voor een behandeling bij de huisarts aan. Houd bij het doen van een test rekening met het moment waarop je onveilige seks hebt gehad. Meestal werkt een test namelijk pas drie weken na besmetting. Wanneer je ook wil testen op hiv, dan moet je nog langer wachten: zo’n besmetting is pas na drie maanden zichtbaar.
Testen kan op verschillende manieren. Chlamydia, de meest voorkomende geslachtsziekte, kan bijvoorbeeld via de urine worden opgespoord. Hiv en Hepatitis B kunnen alleen ontdekt worden via bloedonderzoek. In sommige gevallen kan bij vrouwen ook de afscheiding uit de vagina worden onderzocht. Via de huisarts kunnen al deze soorten testen aangevraagd worden, dus het is een aan te bevelen startpunt. Een consult bij de huisarts heeft echter een nadeel: de kosten voor de test vallen onder de dekking van je zorgverzekering, maar gaan wel af van je eigen risico. Het kan dus zijn dat de kosten dan dus toch voor eigen rekening komen. Het anoniem doen van een soa-test is bij de huisarts niet mogelijk, maar dat kan wel met een thuistest of een thuistest via de GGD. Uiteraard heeft de huisarts beroepsgeheim, dus jouw verzoek tot een soa-test en de uitslag wordt uiteraard met niemand gedeeld.
Gratis testmogelijkheid bij de GGD
Naast de huisarts, kan je voor een soa-test ook terecht bij de Centra voor Seksuele Gezondheid van de GGD. Ga je naar de GGD voor een test? Weet dan dat je zeker niet de enige bent! In 2021 vonden er bij de verschillende centra in totaal 138.436 consulten over soa’s plaats. Dat waren er maar liefst 30 procent meer dan in 2020. Een voordeel van testen bij de GGD is dat het je geen geld kost. Een nadeel is dat je bij de GGD alleen terecht kan als je tot een risicogroep behoort of klachten hebt die kunnen wijzen op een geslachtsziekte. Er kan bij de GGD ook sprake zijn van een wachtlijst. In dat geval verwijzen ze vaak toch door naar de huisarts, zodat je niet te lang hoeft te wachten op een test.
De voordelen van een soa-thuistest
Het kan fijn zijn om een soa-test te doen als je geen klachten hebt, maar gewoon voor de zekerheid. Bijvoorbeeld wanneer je een nieuwe partner hebt. Door je allebei te laten testen weet je zeker dat je niet voor onaangename verrassingen komt te staan. Zoals gezegd behoort het testen bij de GGD zonder klachten niet tot de mogelijkheden wanneer je niet tot een risicogroep behoort. Voor testen bij de huisarts moet je een afspraak maken, terwijl dat niet altijd in de agenda past. In zulke gevallen is een soa-thuistest een uitkomst. Deze kun je online bestellen en thuis uitvoeren. Je kunt kiezen uit twee typen tests: er zijn thuistesten die direct een uitslag geven en er zijn testen die je thuis uitvoert, maar daarna naar een lab moet sturen voor de uitslag. Uit onderzoek van het RIVM en Soa Aids Nederland blijkt dat de zelftesten die direct uitslag geven weinig betrouwbaar zijn. Als je een soa-thuistest wilt doen, kies dan dus voor een online thuistest met laboratoriumonderzoek. Je krijgt vervolgens de uitslag per e-mail, of via een beveiligde omgeving van de testaanbieder, vaak al binnen één of twee werkdagen. Je weet dus snel waar je aan toe bent.
Wacht niet met testen
Je kunt voor een soa-test dus niet alleen terecht bij de huisarts, maar vaak ook bij de GGD of online voor een zelftest. Welke optie je ook kiest: wacht niet te lang met testen. Wanneer je een geslachtsziekte op tijd ontdekt is behandeling in de meeste gevallen goed mogelijk. Vervolgens hoef jij je niet meer geremd te voelen tijdens de seks door zorgen over eventuele negatieve gevolgen. Seks moet immers vooral plezierig zijn! Zorg dus goed voor jezelf en anderen en test op tijd.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Spoedtest.nl.
