Poes, doos, flamoes, yoni, vajayjay: er zijn zoveel namen voor het vrouwelijk geslachtsdeel. Maar wat is nu het verschil tussen een vagina en een vulva? De vagina is onderdeel van de inwendige vrouwelijke geslachtsorganen en de vulva is juist het uitwendige gedeelte.
Zoveel woorden!
Foef, pruim, doos, spleetje, voorbips, punani, vagien, vagijn, muts, preut, schede: allemaal woorden voor het vrouwelijk geslachtsdeel. Begint het je al te duizelen? Hoe zit het nu precies met al die termen? Het zijn allemaal andere namen voor de vagina of vulva.
De vagina
De vagina is onderdeel van de inwendige vrouwelijke geslachtsorganen. De andere onderdelen hiervan zijn de baarmoedermond, baarmoederhals, baarmoeder, eileiders en eierstokken (zie de afbeelding hieronder). De vagina vormt de verbinding tussen de baarmoeder en de buitenwereld. De vagina is ook de plek waar de penis wordt ingebracht tijdens heteroseksuele seksuele gemeenschap (vaginale penetratie dus). Er kan dan bevruchting van een eicel door een spermacel plaatsvinden. Vaginale penetratie kan natuurlijk ook met vingers, een vibrator, een dildo, et cetera. Als tijdens gemeenschap geen bevruchting plaatsvindt, komt er tijdens ongesteldheid menstruatiebloed vanuit de baarmoeder via de vagina naar buiten. Menstruatiebloed is een mengsel van bloed en slijm. Dit komt vrij wanneer de baarmoeder het maandelijks opgebouwde slijmvlies (waarin een bevruchte eicel zich zou kunnen nestelen) afstoot. Tot slot is de vagina een geboortekanaal: tijdens een vaginale bevalling komt een baby via de vagina ter wereld.
De inwendige vrouwelijke geslachtsorganen
De vagina heeft elastische wanden die doorbloed zijn. Bij seksuele opwinding raakt de vaginawand meer doorbloed, waardoor er hogere druk op de bloedvaten komt te staan. Hierdoor wordt bloedplasma naar buiten gedrukt, wat vervolgens in de vagina terechtkomt. Dit is waardoor vrouwen ‘nat’ worden (dit wordt lubricatie genoemd) tijdens seks. Het vocht werkt als een soort glijmiddel. Als je niet opgewonden genoeg – en daardoor niet vochtig genoeg – bent, is de kans groot dat penetratie pijn zal doen. Het belangrijkste is natuurlijk dat de seks plezierig is. Dat kan zowel met als zonder penetratie het geval zijn! Met plezierige seks neemt de kans op seksuele opwinding en vochtig worden toe. Kortom, zorg voor seksueel plezier en wees niet bang om de tijd te nemen om voldoende opgewonden te raken!
De vulva
De vulva is het hele uitwendige gedeelte van het vrouwelijke geslachtsorgaan. Hieronder vallen de venusheuvel, clitoris, plasbuis, binnenste vulvalippen, buitenste vulvalippen, ingang van de vagina, het vestibulum/voorhof van de vagina (het gebied tussen de binnenste lippen) en het perineum (het gebied tussen de vagina-ingang en de anus) (zie de afbeelding hieronder). Vaak wordt er gesproken over de kleine en de grote vulvalippen. De “kleine” lippen zijn echter niet per definitie kleiner dan de “grote” lippen. Daarom kan je beter spreken van binnenste en buitenste lippen. Er is namelijk ontzettend veel variatie in hoe de lippen eruit zien; de binnenste lippen kunnen, zoals het (onterechte) standaard beeld is, kleiner zijn dan de buitenste lippen. Maar vaker zijn de binnenste lippen groter dan de buitenste lippen. Realiseer je dus: zoveel vrouwen, zoveel vulva’s, en zoiets als de ‘normale vulva’ bestaat niet.
De vulva
Uiterlijk van de vulva
Misschien is het je opgevallen dat we in de vorige alinea spraken over ‘lippen’ en ‘ vulvalippen’, en niet over ‘schaamlippen’. Dat is een bewuste keuze die door steeds meer seksuologen, gynaecologen en andere personen wordt gemaakt. Niets aan de schaamlippen is namelijk schaamtevol! Hoe vind jij dat ze genoemd zouden moeten worden? Het gebruik van het woord vulvalippen in plaats van schaamlippen past bij de belangrijke boodschap dat je je niet hoeft te schamen voor je geslachtsdeel. Dat geldt natuurlijk voor zowel vrouwen als mannen.
Het is jammer dat de afbeeldingen in biologieboeken meestal zo schematisch en netjes zijn getekend (zoals ook het plaatje hierboven). Je ziet niet zo vaak realistische afbeeldingen van hoe vulva’s eruitzien. Maar google er maar eens naar! Wat geldt is namelijk: iedere vulva ziet er anders uit en geen vulva ziet er zo netjes uit als op de getekende plaatjes. Zoals seksuoloog Ellen Laan zei: ‘een vulva ziet er nu eenmaal rommelig uit’. Lees ook het eerdere artikel van Bedmanieren over wat vrouwen vinden van hun eigen vulva en vagina.
Pornofilms helpen ook niet mee bij het beeld dat vrouwen (en mannen) hebben van hoe een vulva eruit “hoort” te zien. De vulva’s van porno-actrices zijn vaak veranderd door middel van plastische chirurgie, waarbij de binnenste lippen kleiner zijn gemaakt dan de buitenste lippen. In de meeste gevallen is zo’n vulvalipreductie echter helemaal geen goed idee. Tijdens seksuele activiteit wordt namelijk niet alleen de vagina vochtig, maar de binnenste lippen ook. Door de lippen kleiner te maken, verwijder je dus een stuk van het vrouwelijke geslachtsorgaan dat juist helpt bij het pijnloos seks hebben. Bovendien zijn de lippen ook gevoelig voor aanraking en spelen zij dus een rol bij seksuele stimulatie en opwinding. Daarnaast vormen de binnenste lippen ook bescherming aan de vaginaopening. Stel je eens voor dat je tijdens het fietsen meteen op de vaginaopening zou zitten: niet prettig! Ook houden de binnenste lippen ongewenste bacteriën buiten de vagina.
Vagina of vulva: maakt het nou echt zoveel uit?
Misschien denk je: het is toch niet het einde van de wereld als je niet de juiste woorden gebruikt om de vrouwelijke geslachtsdelen te beschrijven! Toch is het belangrijk dan je denkt. Waarom? Allereerst omdat het belangrijk is dat jij en je gesprekspartner, of dat nou de dokter is of je sekspartner, het allebei over hetzelfde hebben als je een bepaalde term gebruikt. Twijfel je daarover? Check het dan even bij elkaar. Dan kan er in elk geval geen verwarring ontstaan over wat je lekker vindt tijdens seksuele stimulatie, of waar je precies pijn of jeuk hebt als je daarvoor bij de dokter komt.
Daarnaast is juist woordgebruik ook vanuit feministisch oogpunt belangrijk. Van juist woordgebruik gaat de boodschap uit dat het belangrijk is en ertoe doet. Moet je je eens voorstellen dat we zouden zeggen dat de woorden elleboog en knie inwisselbaar zijn (immers allebei een scharnierend gewricht) en dat het niet uitmaakt of je het juist gebruikt! Of dat de woorden penis en ballen te pas en te onpas werden omgewisseld. Daar zou iedereen raar van opkijken, het zou leiden tot spraakverwarring en iedereen zou er commentaar op hebben. Waarom bij vulva en vagina dan niet? Juist gebruik van de woorden vulva en vagina is dus absoluut van belang. Ten behoeve van gendergelijkheid en om duidelijk te maken dat de vulva en vagina ertoe doen.
