Eerder schreven we over de genderkoek die de verschillen uitlegt tussen gender en seksualiteit. Recent is ook de officiële Nederlandse vertaling uitgekomen van de ‘Gender Unicorn’. Ken jij ‘m al? En wat zegt die vrolijke unicorn nu eigenlijk? Belangrijker nog: wat is nu het verschil tussen de Gender Unicorn en de genderkoek?
De Engelse afbeelding van de Gender Unicorn is gemaakt door Trans Student Educational Resources. Dit is een organisatie die wordt geleid door jongeren en heeft als missie om seksuele en genderdiversiteit bespreekbaar te maken. Net als de genderkoek is de Gender Unicorn ontwikkeld om op een meer fluïde manier te kijken naar diverse aspecten van gender en seksualiteit. En net zoals bij de genderkoek, bevat de Gender Unicorn deze verschillende aspecten met een continuüm waar je je op kunt bevinden.
Waarom een Gender Unicorn?
Er is in de media en maatschappij de afgelopen tijd meer aandacht voor genderidentiteit (iemands persoonlijke beleving van gender) en transgender personen (personen bij wie de genderidentiteit anders is dan het geboortegeslacht). Toch denkt men nog vaak binair over gender. Zo wordt iets regelmatig bestempeld als mannelijk of vrouwelijk. Er is nog weinig aandacht voor mensen die zich niet herkennen in een stereotype mannelijke of vrouwelijke genderidentiteit.
Diversiteit
Zoals je bij de Gender Unicorn kunt zien, hoeft iemands genderidentiteit niet uitsluitend mannelijk óf vrouwelijk te zijn. Jouw genderidentiteit kan ook tussen mannelijk en vrouwelijk ín zitten, en mensen kunnen hun genderidentiteit als deels mannelijk en deels vrouwelijk ervaren. Er zijn ook mensen die zich niet identificeren met het mannelijke of vrouwelijke gender en zich dus anders identificeren. Een voorbeeld hiervan is ‘agender’: iemand die zich als man noch vrouw identificeert. Het doel van de Gender Unicorn is om meer bewustzijn te creëren voor de verschillende aspecten van identiteit (voor zowel de seksuele identiteit als genderidentiteit) en de continuüms die van deze aspecten bestaan.
Aspecten van de Gender Unicorn
De Gender Unicorn bestaat uit vijf verschillende aspecten. De eerst drie aspecten van de Gender Unicorn gaan over genderidentiteit, genderexpressie en het toegewezen geslacht bij de geboorte.
Genderidentiteit is iemands persoonlijke genderbeleving. Dat gaat dus over wie je bent op basis van je eigen gevoel. Met genderexpressie wordt bedoelt hoe iemand zich naar buiten toe presenteert. Je kan dan bijvoorbeeld denken aan welke naam iemand gebruikt, welke kleding iemand draagt en welke haarstijl iemand heeft. Het toegewezen geslacht bij de geboorte is het geslacht dat iemand na de geboorte krijgt op basis van diens geslachtsdelen. Dat kan man of vrouw zijn, maar ook intersekse. Bij intersekse heeft iemand zowel lichamelijke mannelijke kenmerken als vrouwelijke kenmerken. Genderidentiteit, genderexpressie en het toegewezen geboortegeslacht zijn dus drie verschillende dingen. Ze kunnen met elkaar overeenkomen, maar ze kunnen ook van elkaar verschillen. Zo kan iemands genderidentiteit anders zijn dan iemands toegewezen geboortegeslacht en kan iemands genderexpressie ook verschillen van diens genderidentiteit.
Seksuele oriëntatie
De onderste twee aspecten van de Gender Unicorn gaan over seksuele oriëntatie. Seksuele identiteit is namelijk iets anders dan genderidentiteit. Volgens de Gender Unicorn kan er een onderscheid gemaakt worden tussen tot wie je je seksueel aangetrokken voelt en tot wie je je romantisch aangetrokken voelt. Zo kun je je fysiek seksueel aangetrokken voelen tot iemand. Dit hoeft dan niet te betekenen dat je voor diegene ook romantische gevoelens hebt. Zoals je op de afbeelding kunt zien, kun je je aangetrokken voelen tot mannen, vrouwen, maar ook tot andere identiteiten (bijvoorbeeld tot personen die zich als non-binair of agender identificeren). Deze aantrekking kan zich op één schaal bevinden (bijvoorbeeld alleen aangetrokken tot mannen), maar ook op twee of meer schalen (erg aangetrokken tot mannen en een beetje aangetrokken tot vrouwen).
Verschillen met de genderkoek
De Gender Unicorn en de genderkoek verschillen van elkaar in sommige opzichten. Het grootste verschil is dat de Gender Unicorn ook de optie ‘anders’ heeft voor zowel genderidentiteit, genderexpressie en seksuele identiteit. Niet alle mensen herkennen zich namelijk in de schalen van alleen mannelijk- of vrouwelijkheid. Mensen die zich niet als mannelijk of vrouwelijk identificeren of zich niet op die manier presenteren, kunnen dat ook aangeven bij de Gender Unicorn.
En nu jij!
De Gender Unicorn kan gebruikt worden als instrument, door jou of door hulpverleners, om in gesprek te gaan met mensen die vragen hebben over hun genderidentiteit en seksuele identiteit. Het is ook een hulpmiddel om te laten zien dat gender en seksualiteit niet zo rechttoe rechtaan zijn zoals vaak gedacht wordt. Hoewel de Gender Unicorn meer aandacht heeft voor de continuüms van genderidentiteit dan de genderkoek, zullen er ook mensen zijn die zichzelf wél uitsluitend als man of vrouw identificeren. Aandacht voor een minder binaire manier van denken zal echter het bewustzijn in de maatschappij en daarbij hopelijk de acceptatie vergroten van personen die zich niet uitsluitend als man of als vrouw identificeren. En nu jij! Hoe vul jij de Gender Unicorn voor jezelf in?
Beeld: transstudent.org/gender
