Seks kan ons veel plezier en verbondenheid geven. Jammer genoeg is dit niet bij ieder van ons het geval en zijn er mensen die een afkeer tegenover seks (of delen ervan) hebben ontwikkeld. Dit heet seksuele aversie. Wat is dit precies en hoe wordt het behandeld?
Wat is seksuele aversie?
Mensen met deze klacht ervaren een afkeer, walging of angst ten aanzien van seks. Zij vermijden seksueel contact zoveel mogelijk. Sommigen voelen een afkeer naar alles wat met seks te maken heeft en anderen ervaren alleen een afkeer in specifieke situaties, zoals bij het zien van een penis in erectie of porno. De intensiteit van de aversieve reactie kan per individu verschillen. De aversie kan primair (levenslang) of secundair (verworven) zijn.
Seksuele aversie gaat veel verder dan geen zin hebben in seks. Een seksuele interesse/opwindingsstoornis kenmerkt zich door het afwezig zijn van belangstelling in seks terwijl seks op zich wel als plezierig kan worden beleefd. Bij aversie ervaart iemand negatieve emoties zoals walging en angst in seksuele situaties, en vermijdt het om die reden. Het hebben van een de klacht kan een individueel probleem zijn, maar kan ook leiden tot problemen in een relatie of bij het aangaan van een nieuwe relatie. Over het algemeen rapporteren vrouwen (4.5%) relatief vaker seksuele aversie dan mannen (2.4 %).
Hoe ontstaat het?
Niemand wordt geboren met seksuele aversie, maar het ontstaat gedurende het leven. Oorzaken van primaire seksuele aversie kunnen zijn: een orthodoxe religieuze levensbeschouwing, en negatieve seksuele attitudes en boodschappen tijdens de opvoeding. Hierin wordt seks bijvoorbeeld als vies bestempeld en/of is seks onbespreekbaar. Ook nare of traumatische seksuele ervaringen, seksuele trauma’s in de kindertijd en verwarring over de genderidentiteit kunnen een oorzaak zijn. Oorzaken van secundaire seksuele aversie kunnen zijn: seksuele problemen zoals vaginisme en dyspareunie, verkrachting en/of een patroon van constante seksuele druk door de partner in een langdurige relatie.
Hoe kom je er vanaf?
De behandeling komt in grote lijnen overeen met de behandeling van verminderd seksueel verlangen. Bij seksuele aversie is er echter niet alleen van geen zin, maar ook van walging/afkeer. Daarom bevat de behandeling ervan twee technieken/interventies die zich daarop richten.
Eén van die technieken is systematische desensitisatie. Door toepassen van deze interventie wordt de persoon ongevoeliger gemaakt voor hetgeen waar hij/zij van walgt of angstig voor is. Dat gebeurt door oefeningen met confrontatie met de walging/angst, in werkelijkheid of in gedachten. De andere techniek is counterconditionering. Deze techniek vormt negatieve associaties om in neutrale of positieve associaties.
Soms staat seksuele aversie in het teken van het voorkomen of vermijden van de activatie van akelige of traumatische herinneringen. In die gevallen lijkt seksuele aversie meer weg te hebben van een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS). In dat geval volgt een PTSS-behandeling. Al met al richt de behandeling zich bij alle behandelvormen op het verminderen van de negatieve emoties en het vergroten van het gevoel van controle over de beangstigende situatie.
Herken je je in dit verhaal en heb je behoefte aan hulp? Stap dan naar de huisarts voor een verwijzing. Mocht je in overleg met je huisarts concluderen dat een behandeling bij een seksuoloog zou kunnen helpen: op de website van de Nederlandse Vereniging Voor Seksuologie kun je een seksuoloog bij jou in de buurt vinden.
