Mensen die last hebben van hart- en vaatziekten, kunnen zich onzeker voelen over vrijen en of dat wel veilig kan. Wat zijn de adviezen eigenlijk?
Onzeker over seks
Veel mensen met hart- of vaatziekten voelen zich onzeker over het hebben van seks. Die onzekerheden gaan bijvoorbeeld over of het veilig is voor je hart om te vrijen of over of je het qua inspanning wel kan uithouden. Als je je in het dagelijks leven normaal kan inspannen, is vrijen meestal geen probleem. Qua inspanning kan je seks vergelijken met bijvoorbeeld twee trappen oplopen of actief in de tuin werken. Wanneer je in rust of bij lichte inspanning al klachten hebt, kan seks wel wat risico’s met zich meebrengen. Twijfel je hoe dit voor jou is, bespreek het dan met je arts.
Veranderingen in seks
Ondanks dat vrijen in de meeste gevallen veilig is, kan het alsnog spannend voelen. Bijvoorbeeld omdat je wel wéét dat het veilig is, maar je toch gedachten hebt die dit tegenspreken. Zulke hersenspinsels maken het genieten van seks (of zelf er überhaupt aan durven beginnen) moeilijk. Vermoeidheid of kortademigheid, hartkloppingen of een pijnlijk gevoel op de borst kunnen ontspannen seks en zin ook in de weg staan. Ook kan het wennen zijn om na een periode van “patiënt zijn” weer de rol van seksueel persoon op te pakken. Een deel van deze uitdagingen kunnen overigens ook voor een eventuele partner opgaan.
De veranderingen op het gebied van seks leiden bijvoorbeeld tot verminderde zin in seks, moeite om opgewonden te raken of moeite om opwinding vast te houden. Bij mannen kan het moeite kosten een erectie te krijgen en/of te behouden. Bij vrouwen kan de vagina minder vochtig worden (verminderde lubricatie), waardoor penetratie pijnlijk kan zijn. Ook eventuele aderverkalking kan erectie- en lubricatieproblemen veroorzaken, doordat de penis en vagina minder goed doorbloed raken. Ook het gebruik van medicatie, zoals bloeddrukverlagers, kan erectieproblemen veroorzaken. Of medicatie kan vermoeidheid geven, met alle gevolgen voor seksualiteit van dien.
Tips!
Bij hart- en vaatproblematiek zijn leefstijladviezen belangrijk. Dus rook niet, eet gezond en zorg voor een gezond gewicht, en beweeg (minimaal twee keer per dag 30 minuten wandelen). Op het gebied van seksualiteit kan je de volgende tips uitproberen:
- Neem de tijd om seks weer op te bouwen. Doe dit stapsgewijs, om het behapbaar te houden. Als eerste stap kan je bijvoorbeeld beginnen met elkaar weer eens aan te raken en te strelen, zonder het doel om seks te hebben of opgewonden te raken. Gewoon om weer eens de aanrakingen te ervaren. Je kan dit ook eerst in je eentje uitproberen, door jezelf aan te raken. Deze streeloefeningen voor koppels en individuen van Rutgers kunnen een handleiding bieden.
- Je kan de eerste stap in het oppakken van seksualiteit ook nemen door te beginnen met masturbatie.
- Neem de tijd voor zin en opwinding. Deze komen namelijk niet zomaar uit de lucht vallen. Misschien dat dit veranderd is ten opzichte van vóór de hart-/vaatproblemen, en zo’n verandering is wennen. Neem de tijd om je lichaam en seksualiteit zoals die nu zijn te (her)ontdekken. Misschien dat het langer duurt om opgewonden te raken, maar als jij díe dingen doet die voor jou opwindend zijn, zonder haast, zal opwinding kunnen toenemen.
- Je kunt ook samen met je eventuele partner met deze oefening ontdekken welke dingen jullie nu leuk zouden vinden om te doen op seksueel gebied. Misschien is dat wel veranderd ten opzicht van eerder.
- Ben je sneller moe, experimenteer dan met seksuele posities die minder energie kosten (bijvoorbeeld liggend, onderop, etc.). Ook seks op een ander tijdstip kan helpen. Ben je ‘s avonds bijvoorbeeld te moe? Vrij dan in de ochtend of middag.
- Bij moeite om een erectie te behouden, kan je een penisring/cockring gebruiken, die je na de start van de erectie om de basis van de penis plaatst. Zo stroomt het bloed minder makkelijk weg uit de penis. Maar sowieso geldt eerst: besteed meer tijd aan voorspel en seksuele prikkels. Meer opwinding hangt immers samen met een steviger erectie. Misschien is intensievere stimulatie van de penis nodig met behulp van een seksspeeltje of glijmiddel.
- In overleg met je cardioloog kun je eventueel erectiebevorderende medicatie gebruiken.
- Als je als vrouw minder vochtig wordt, betekent dit dat er meer opwinding nodig is. Belangrijk is om daar de tijd (en vaak betekent dat: meer tijd dan voorheen) voor te nemen. Doe dus langer aan “voorspel”. Misschien is een andere of intensievere manier van stimulatie van de clitoris nodig. Een vibrator kan daarbij helpen. Ook kan een glijmiddel de aanrakingen intensiveren. Een prettig glijmiddel, dat niet snel opdroogt, is bijvoorbeeld KY gel.
- Een glijmiddel kan ook een fijne toevoeging zijn om penetratie prettiger te laten verlopen. Vrij echter altijd met voldoende opwinding, dus gebruik glijmiddel niet als vervanging, maar als fijne toevoeging.
- Een ICD kan de verhoogde hartslag tijdens seks herkennen als een natuurlijke reactie, dus angst dat deze een schok zal geven tijdens het vrijen, is niet nodig.
- Ondanks dat het spannend kan voelen seksuele klachten bespreekbaar te maken, is communicatie over seks belangrijk. Praat er dus over met je eventuele partner. Heb het over je zorgen en verwachtingen. Als je vragen of onzekerheden hebt waar je zelf niet uitkomt, dan kan het helpen deze met je huisarts of cardioloog te bespreken.
- Soms kan een verwijzing naar een seksuoloog behulpzaam zijn. Je kan een geregistreerde seksuoloog bij jou in de buurt vinden via de website van de Nederlandse Vereniging voor Seksuologie.
Afbeeldingen: Rawpixel.
