De meeste mensen genieten van seksuele opwinding. Maar wat als je constant een gevoel van genitale opwinding ervaart? Dit heet Persistent Genital Arousal Disorder. Is dat een vloek of een zegen?
Seksuele opwinding, het beste gevoel!
Wat zou jij kiezen als je een rijtje op moet noemen van de beste gevoelens ter wereld? Misschien noem je verliefdheid, de kick tijdens een parachutesprong, het genotsgevoel bij het eten van je lievelingsgerecht of een orgasme. Voor velen van ons is het gevoel van seksuele opwinding en het orgasme dat daarop kan volgen een pure beloning. Wat is het toch fijn om opgewonden te kunnen raken en je daaraan over te geven! Voor mensen die last hebben van Persistent Genital Arousal Disorder (PGAD) is dat echter helemaal niet zo’n genot.
Wat is PGAD?
Persistent Genital Arousal Disorder vertaalt zich als ‘aanhoudende genitale opwindingsstoornis’. Mensen met PGAD ervaren seksuele opwinding in de geslachtsdelen (genitaliën), terwijl zij zich niet subjectief opgewonden voelen. Oftewel, zij voelen wel een tintelend opwindingsgevoel in hun geslachtsdeel, maar voelen zich niet opgewonden in hun hoofd. Het gevoel van genitale opwinding is er zonder dat er seksuele stimulatie of iets anders plaatsvindt dat seksueel opwindend is. De gevoelens dringen zich op en kunnen zo sterk zijn dat ze leiden tot een orgasme. Naast dat die gevoelens ongewenst zijn, veroorzaken ze zorgen of last. Het gevoel kan delen van of het gehele genitale gebied beslaan, waaronder ook het perineum en de anus. Het kan meerdere malen per dag de kop op steken en een paar uur aanhouden, of zelfs de hele dag aanwezig zijn. Een orgasme kan de gevoelens even verlichten, maar leidt meestal niet of niet lang genoeg tot een ontlading.
De “ontdekking” van PGAD
PGAD werd voor het eerst omschreven in 2001. Het werd toen nog Persistent Sexual Arousal Disorder genoemd (PSAD). Die naam is later veranderd, omdat het zou suggereren dat mensen met PSAD wel subjectieve gevoelens van seksuele opwinding ervaren. Omdat het bij PGAD specifiek gaat om alleen een opwindingsgevoel in de geslachtsdelen, is het woord Sexual later veranderd in Genital. PGAD verschilt dus van “normale, gewenste” seksuele opwinding, omdat het optreedt terwijl er eigenlijk geen interesse is in seks of seksuele opwinding op dat moment. Daarnaast verdwijnen de gevoelens van opwinding niet helemaal na een orgasme.
Meer onderzoek nodig
PGAD wordt vooral gerapporteerd door (jonge) vrouwen, maar ook door mannen. Er wordt weleens gezegd dat priapisme (een langdurende erectie zonder gevoelens van opwinding) het mannelijke equivalent van PGAD is, maar daar zijn de meningen over verdeeld. De schatting is dat zo’n 1% van de jonge vrouwen last heeft van PGAD. Mogelijk is er echter sprake van onderrapportage, omdat vrouwen zich schamen voor de klachten en zich daarom niet melden bij de huisarts of seksuoloog. Er is nog niet veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar PGAD, doordat de groep zo klein is. Het onderzoek dat is gedaan, suggereert dat er psychologische, farmacologische, neurologische en vasculaire oorzaken zijn. Hierin is echter nog veel onbekend. PGAD verdient dus meer onderzoek!
Psychologische behandeling
De behandeling van PGAD richt zich meestal op het leren omgaan met de symptomen. Dat wordt gedaan door middel van psychologische therapie. Vaak is dit cognitieve gedragstherapie (CGT). Bij CGT wordt ervan uitgegaan dat iemands gedachten en gedrag de problemen beïnvloeden en in stand houden. Door de (negatieve) gedachten en het gedrag te onderzoeken en evenwichtiger te maken, kunnen de klachten afnemen. CGT kan worden aangevuld met mindfulness-based therapie. Hierbij ligt de focus op het leren accepteren van de klachten en bijkomende gedachten in plaats van ertegen te vechten of er steeds over te oordelen. Door middel van mindfulness kan ook worden geleerd om bewust te worden van de lichamelijke sensaties zonder daar een oordeel over te hebben.
Concreet leren mensen welke factoren de klachten erger maken, en ook op welke manier ze de klachten kunnen verminderen. Zij leren bijvoorbeeld manieren om met de klachten om te gaan, zoals afleiding zoeken. Daardoor komt er minder focus te liggen op de opwindingsgevoelens. Omdat de klachten van PGAD samen kunnen hangen met stress, en dus erger worden bij meer stress, kan ook het om leren gaan met die stress of angstige gevoelens onderdeel zijn van behandeling. De vaak voorkomende schaamtegevoelens over de klachten kunnen ook een trigger vormen. Oftewel, omdat iemand zich schaamt voor de klachten, ontstaat er een focus op het niet willen ervaren van de gevoelens, waardoor er juist een gerichtheid op die gevoelens is. Met als gevolg, je raadt het al, dat de klachten juist worden opgemerkt en erger worden. In therapie wordt geprobeerd om die cirkel te doorbreken.
Lichamelijke aanpak
Wat betreft een lichamelijke aanpak van de klachten, zijn er verschillende dingen uit te proberen. Het gebruik van een lage dosering van antidepressiva kan de klachten verminderen. Soms kunnen verdovende zalf of verkoeling met bijvoorbeeld ijs helpen omdat het zorgt voor een verdoofd gevoel en daardoor een verlichting van symptomen. Ook bekkenbodemtherapie, waarbij wordt geleerd hoe je de spieren in de bekkenbodem aanspant en ontspant, kan helpen. Dat aan- en ontspannen kan namelijk een effect hebben op de sensaties in de geslachtsdelen. Ook wordt altijd bekeken of gebruikte medicatie een trigger kan zijn voor de klachten.
Denk jij dat je misschien last hebt van PGAD, of heb je andere seksuele klachten? Maak dan een afspraak bij je huisarts. Die kan je doorverwijzen naar een seksuoloog. Lees ook eens de eerdere artikelen van Bedmanieren over seksuele klachten bij vrouwen en mannen.
