In de huidige tijd is seks overal: in films, op tv en op het internet. Vaak lijkt het alsof er zonder moeite van een eerste blik naar het hebben van seks wordt gegaan. Maar uit welke fasen bestaat het hebben van seks eigenlijk? Daar zit een geleidelijke opbouw in: het start met verlangen en seksuele opwinding, gevolgd door de plateaufase, het orgasme en vervolgens herstel.
Het eerste onderzoek naar seks
In de jaren ’70 kwamen gynaecoloog William Masters en psycholoog/sekstherapeut Virginia Johnson samen te werken in St. Louis, Amerika. Al snel bleken zij een gedeelde interesse te hebben voor de menselijke seksuologie. Zij zetten een onderzoek op naar hoe mensen seks hebben met elkaar. In de avonduren lieten zij in het geheim mannen en vrouwen naar hun laboratorium komen. Deze mensen kenden elkaar niet voorafgaand aan het onderzoek en werden in het lab aan elkaar voorgesteld, waarna ze werden gevraagd seks met elkaar te hebben. Masters en Johnson bestudeerden secuur de manier waarop deze onbekenden seks met elkaar hadden; een controversieel onderzoek voor die tijd! Dit onderzoek vormde de basis voor de ontwikkeling van de ‘seksuele responscyclus’ (zie afbeelding). Deze cyclus geeft weer welke seksuele fasen mensen doorlopen bij het hebben van seks.
De fasen van seks
De seksuele responscyclus begint met de fase van verlangen – het zin (gaan) hebben in seks. Dit is een wat meer individuele (‘solo’) fase, die zich vooral in het eigen hoofd afspeelt. Deze fase gaat over in het ervaren van seksuele opwinding. In deze fase vindt er, zoals je in de afbeelding kunt zien, meer interactie plaats met de sekspartner en neemt de seksuele opwinding toe. Hierna volgt de plateaufase: de grote opwinding vlak voordat een orgasme wordt bereikt. Dit wordt ook wel ‘the point of no return’ genoemd, omdat de seksuele opwinding dan zo groot is dat een orgasme vrijwel niet meer tegen te houden is. Na het orgasme volgt een fase van herstel. Voor vrouwen duurt die periode van herstel korter dan voor de man, waardoor vrouwen vaak al eerder fysiek klaar zijn voor een volgende vrijpartij.
In deze afbeelding lijkt het alsof zin altijd voorafgaand aan opwinding. Dat is niet zo. Zin en opwinding beïnvloeden elkaar. Door bijvoorbeeld te gaan zoenen en strelen, merk je dat dit lekker voelt en opwindend is, waardoor je er meer zin in krijgt. De zin zorgt ervoor dat je doorgaat met wat je aan het doen bent, waardoor de opwinding verder toeneemt.
De seksuele responscyclus, uit het boek ‘Seksuologie’ van Luk Gijs, 2004.
Aanvullingen op de seksuele responscyclus
Sinds het eerste werk van Masters en Johnson hebben andere onderzoekers aanvullingen gedaan op deze oorspronkelijke seksuele responscyclus. Zo heeft men de belangrijke toevoeging gedaan dat verlangen niet altijd zomaar spontaan ontstaat, maar dat er altijd een seksuele prikkel nodig is om dit verlangen op te wekken. Lees meer over seksuele prikkels in ons artikel, met daarin onder andere tips om te experimenteren met nieuwe prikkels.
Jouw seksuele responscyclus
Hoe zit het met jouw seksuele responscyclus? Herken je jezelf in bovenstaande afbeelding? Doorloop jij alle fasen altijd? Mogen bepaalde fasen meer aandacht krijgen? Zit er een verschil in hoe jij en je sekspartner de verschillende fasen doorlopen? Denk hier eens over na en bespreek het eventueel met je sekspartner. Mocht je je verder willen verdiepen: in het boek ‘Seks! Een leven lang leren‘ kan je onder andere lezen over de seksuele responscyclus, seksuele prikkels en allerlei andere waardevolle boodschappen over seksualiteit.
Zin in een Netflix-avond, maar ook benieuwd naar de werkwijze van Masters en Johnson? Bekijk dan de serie ‘Masters of sex’.
