We hebben allemaal verschillende behoeften als het op seks neerkomt: sommige mensen hebben totaal geen zin in seks, anderen hebben constant zin in seks. Dit laatste kan soms worden gezien als seksverslaving. Deze term wordt al snel gebruikt wanneer iemand ‘buitensporig veel’ behoefte heeft aan seks of seksuele handelingen. Wanneer ben je verslaafd aan seks en is hier iets aan te doen?
In de DSM-5 heeft men ervoor gekozen om de diagnose ‘hyperseksualiteit’, oftewel seksverslaving, eruit te halen. Dit omdat het volgens de APA (American Psychiatric Association) een zeer moeilijk te diagnosticeren en definiëren probleem is. Echter betekent dat niet dat het niet meer bestaat.
Seksverslaving
Algemene criteria voor verslavingen zijn vooral gericht op middelengebruik zoals drugs of alcohol en de frequentie van het gebruik. Bij seksverslaving gaat het niet zozeer om de frequentie, maar eerder om de beleving erbij. Ervaart iemand het als prettig of heeft iemand het gevoel dat er geen controle meer over is? Dit laatste komt weer meer overeen met criteria voor middelenverslaving. Hierbij is iemand voortdurend bezig met het verkrijgen en gebruiken van bepaalde middelen. Sociale contacten, werk, school of thuis komen eronder te lijden. Bij bijvoorbeeld middelengebruik is er vaak steeds meer van hetzelfde middel nodig om hetzelfde effect te bereiken. Bij seksverslaving kan het zijn dat er bijvoorbeeld steeds extremere prikkels nodig zijn om dezelfde opwinding of een voldaan gevoel naderhand te hebben. Denk hierbij aan steeds extremere vormen van porno of andere beelden, of het op meer spannende of risicovolle plekken doen, of het ook buiten je vaste partner om een zoeken middels een affaire of in de prostitutie.
Expert aan het woord
“Klinisch gezien bestaat ‘seksverslaving’: de ervaring bij individuen en hun partners dat de seksualiteit ‘out of control’ kan raken. Mensen kunnen zonder enige twijfel het gevoel hebben dat de seksuele verlangens sterker zijn dan zijzelf, en dat de verlangens aanzetten tot acties en patronen die uiteindelijk schadelijk zijn voor het psychisch en fysiek welzijn van henzelf of anderen. De omgang met porno, fantasie, masturbatie, chat, vreemdgaan en prostitutie kan verslaafd aanvoelen. Deze mensen lijden, hun systeem lijdt meestal mee en ze verdienen de beste hulp in het hervinden van welzijn en levensgeluk.”
Van Zessen, Tijdschrift voor Seksuologie 2013
Is er iets aan te doen?
Jazeker! Er zijn meerdere behandelmogelijkheden voor seksverslaving. Volgens de ‘reguliere’ verslavingsbehandeling is abstinentie de manier om van een verslaving af te komen. Dus geen alcohol- of drugsgebruik meer, of in dit geval geen seks of masturbatie meer. Echter kan dit erg lastig zijn bij seks, want net zoals bij een eetverslaving is abstinentie niet altijd mogelijk of gewenst. Maar wat werkt dan wel? Gert-Jan van Zessen heeft een behandeling ontwikkeld genaamd het ‘Vat van Zelfwaardering’. De theorie hierachter is dat de seksverslaving ontstaat vanuit een laag zelfbeeld of lage zelfwaardering. Doordat dit ‘vat van zelfwaardering’ leeg is, probeert iemand het op te vullen met bijvoorbeeld seks. Door het zelfbeeld en de zelfwaardering te verhogen neemt de behoefte om dit op te vullen af. Hierdoor is er weer meer grip op seks en seksuele handelingen en neemt de lijdensdruk af.
Wil je hier meer over weten?
Bekijk dan de website van Gert-Jan van Zessen, luister naar een interview met hem op deze podcast of lees zijn boek Als seks verslavend wordt (aff.).
Beeld: Charles Deluvio via Unsplash.
