Een droge vagina kan leiden tot pijnklachten, zowel tijdens seksuele als niet-seksuele activiteiten. Wat zijn de oorzaken en wat kun je eraan doen?
Een droge vagina: au!
De slijmvliezen van een ‘gezonde’ vagina maken voldoende vocht aan, waardoor de vagina gehydrateerd blijft. Als deze aanmaak van vocht is verminderd, kan dit leiden tot droogheid van de vagina. Hierdoor kunnen irritatie, jeuk en pijn ontstaan. Deze klachten kunnen constant aanwezig zijn (waardoor vrouwen bijvoorbeeld ook tijdens het fietsen pijn ervaren) of alleen tijdens seks.
Oorzaken van vaginale droogheid
Vaginale droogheid kan verschillende oorzaken hebben, zoals:
- Verandering in de hormonen
Een verlaging van het vrouwelijke hormoon oestrogeen kan leiden tot vaginale droogheid. Dit gebeurt bijvoorbeeld tijdens ‘de overgang’ (de menopauze), of door kankerbehandeling met chemotherapie of anti-oestrogeen therapie. Vrouwen die chemotherapie ondergaan komen van de ene op de andere dag in de overgang. Ook een operationele verwijdering van de eierstokken heeft dezelfde hormoonverandering tot gevolg. Als alleen de baarmoeder is verwijderd, blijft de hormoonhuishouding intact. Als je in de overgang bent, kun je ‘chronisch’ last hebben van een droge vagina. Dat is vervelend, omdat er dan ook tijdens niet-seksuele activiteiten pijnklachten kunnen zijn (bijvoorbeeld tijdens het fietsen). Ook tijdens seks kan de droogheid pijn opleveren. - Te weinig seksuele opwinding
Als je alleen tijdens seksuele activiteit vaginale droogheid ervaart, wordt dit waarschijnlijk veroorzaakt doordat je te weinig opgewonden bent. Daardoor wordt de vagina tijdens seks niet vochtig genoeg. Ook zijn de zwellichamen van de clitoris dan nog niet genoeg opgezwollen. Deze zwellichamen functioneren bij vaginale penetratie als een soort ‘kussentjes’. Als de vagina nog niet nat genoeg is en de zwellichamen nog onvoldoende gezwollen, kan seks pijnlijk zijn. Je lichaam is dan dus eigenlijk nog niet klaar voor vaginale penetratie. - Verandering in de hormonen én te weinig seksuele opwinding
Ook voor postmenopauzale vrouwen geldt trouwens dat zij vaak niet opgewonden genoeg zijn tijdens seks. Onderzoek heeft namelijk laten zien dat postmenopauzale vrouwen bij voldoende seksuele opwinding net zo vochtig kunnen worden als premenopauzale vrouwen. Dit geeft aan dat niet vochtig worden tijdens seks ook bij postmenopauzale vrouwen grotendeels te maken heeft met problemen in de seksuele opwinding.
Wat te doen tegen een droge vagina?
Wat kun je doen tegen een droge vagina?
- Het allerbelangrijkste is: neem de tijd voor seks, zodat je voldoende opgewonden raakt!
Ontdek voor jezelf wat jij nodig hebt om goed opgewonden te raken tijdens seks. Voor de één duurt dat langer dan voor de ander en daar is niks raars aan. Durf de tijd te nemen en geef dit aan bij je (seks)partner. Het is belangrijk dat de vagina vochtig genoeg is, anders is de kans groot dat penetratie pijn doet. Het kan voor een vrouw lastig zijn om te weten of zij al nat genoeg is. Bij de man is het makkelijker aan de buitenkant te zien of de penis stijf genoeg is voor penetratie. Als vrouw is het lastiger om in te schatten hoe vochtig je bent. Je kunt bij twijfel het beste even voelen met je vingers. - Gebruik middelen met oestrogeen
Bij een tekort aan oestrogenen, bijvoorbeeld door de overgang, kun je gebruik maken van middelen die lokaal (dus in de vagina) oestrogenen afgeven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een oestrogeencrème, oestrogeenring of vaginale oestrogeentabletten/ovules. Hormone Replacement Therapy (HRT) is ook een optie. Hiermee wordt het tekort aan oestrogenen aangevuld. Deze middelen kunnen in de meeste gevallen niet worden gebruikt na borstkanker, omdat veel borstkankertypes juist gevoelig zijn voor oestrogenen. - Gebruik vaginale moisturizers
Vaginale moisturizers bevatten geen hormonen (en kunnen dus ook worden gebruikt na borstkankerbehandeling) en zorgen ervoor dat de vagina weer vochtiger wordt. Producten zijn bijvoorbeeld vaginale gel (zoals Hyalofemme) en vaginale ovules (zoals Premeno Duo ovules). - Gebruik geen zeep of andere reinigingsmiddelen
De vagina reinigt zichzelf. Het is daarom niet nodig (en zelfs onverstandig) haar schoon te maken met producten zoals zeep, vaginale douches of reinigingsdoekjes. Schoonmaken met alleen lauwwarm water is voldoende. Zo houd je de pH-waarde van je vagina in balans en voorkom je irritatie. - Gebruik een glijmiddel
Een glijmiddel kan vaginale penetratie makkelijker maken. Het is wel belangrijk hiernaast alsnog vooral aandacht te hebben voor het seksueel opgewonden raken. Het is dus niet de bedoeling om een glijmiddel te gebruiken als vervanging voor opwinding! Een glijmiddel is een mooi hulpje om de penetratie te vergemakkelijken. Een fijn glijmiddel is bijvoorbeeld Pink (zowel op water- als siliconenbasis te verkrijgen) of Bodygliss (ook te gebruiken als massageolie).
Beeld: Rawpixel.com.
